TEMEL TASARIM

Sanat Tasarım Elemanları

1-      Çizgi: Tek başına yüzey ve hacim etkisi göstermeyen bir noktanın verilen doğrultudaki uzantısıdır. Örümcek ağı, ağaç dalı, bina kolonları gibi doğada her yerde görsel algı olarak görülebilir.

   YATAY                DİKEY              ÇAPRAZ             ZİKZAK                        KIVRIMLI

  Süreklilik        Hareketlilik            Canlılık               Sertlik                        Yumuşaklık

 (Hayatımızda çizginin önemini belirleyen alanlar nelerdir? Sadece çizgi ile bize bilgi verebilecek durumlar vardır. Örneğin yollarda bulunan çizgilerin anlamları nelerdir?  Kesik çizgi ile aralıksız çizginin otoyollarda bulunma nedeni nedir? Kalp grafiği görüntülenirken çizgilerin canlı yaşamı için ifade ettiği nedir?)

2-    Renk: Işığın cisimlere çarpmasından sonra yansıyarak duyularda bıraktığı etkidir.

(Yalnızca renkler de hayatımızda bazı anlamlar ifade etmektedir. Trafik işaret lambalarındaki yeşil, sarı ve kırmızı renklerin anlamları vardır. Sıklıkla bilmesek de hastaneye gittiğimizde durumun aciliyetini belirlemeye yönelik renk şeritleri bulunmaktadır. Günlük yaşantımızda renklerin insanlar üzerinde genel olarak bıraktığı duygu ve izlenimler de bulunmaktadır)

Renklerin Temsil Ettiği Anlamları ve Psikolojik Etkileri (Yazılmayacak)

Kırmızı: Sıcaklık, güç, agresiflik ve dikkat çekiciliği temsil eder. (bebeklerin ilgisini çeker)

Mavi: Yalnızlık, güven ve sadakati temsil eder. Gözü dinlendirir (gökyüzüne bakmak)

Sarı : Metabolizmayı hızlandırır. Gözü en çok yorun renktir. (parlak sarı)

Yeşil: Yaşam ve gençliği sembolize eder. Sakinleştirici etkisi vardır.

Siyah: Tartışmalı bir renktir. Suç ve kötülüğü temsil ederken bir yandan da dayanıklılık ve bilgeliği temsil eder.

Beyaz: Saflık, temizlik ve masumiyeti temsil eder.

Mor: Asaletin rengidir. Lüks hayatı ve zenginliği temsil eder.

Kahverengi: Toprağı temsil eder. Sağlamlık ve güvenilirlik hissi verir.

Pembe: Romantik ve narin bir renktir.

Turuncu: Dinamizmi ve canlılığı temsil eder. Zihni harekete geçirir. İştah açıcı bir renktir.

Gri: Denge ve alçakgönüllülüğü temsil eder. Gözün en rahat algıladığı renktir. Ancak bunaltıcı etki bıraktığı için fazla tercih edilmez.

3-    Doku: Üç boyutlu yapıya sahip, objenin hem iç hem dış yapısı hakkında bilgi veren sonsuz çeşitliliğe sahip özel bir niteliktir. İki ana gruba ayrılır. A- Doğal Doku: Doğada kendiliğinden var olur. Ağaç gövdesi, taş, yaprak, otlar vb.   B-Yapay Doku: İnsanlar tarafından oluşturulur. Cam, metal, halı, kumaş, plastik vb.

4-    Biçim ve Form: Kenarları veya sınır çizgileriyle çevresinden ayrılarak öne çıkan alana biçim denir. Biçimin derinlik hissinin verilmesiyle üç boyutlu olarak algılanmasına form denir.

 

5-    Mekan: Bir nesnenin etrafındaki, altındaki, arasındaki ve içindeki alana denir. Pozitif ve negatif olmak üzere iki çeşidi vardır.

     

(Tarihi bir mekan önünde ya da herhangi bir manzarada özçekim yaptığımızda kendi görüntümüz pozitif alanda kalırken negatif alanda kalan tarihi mekan ve manzaradır.)

Tasarım İlkeleri:

1-      Denge: Yatay ve dikey eksenin her iki tarafına görseli oluşturan öğelerin eşit olarak dağıtılmasına denir.

2-      Vurgu: Tasarımda farklılık yaratmak amacıyla çeşitli parçaların önem derecelerinin diğerlerine göre aktif hale getirilerek dikkatin artırılmasıdır.

                              

3-      Uyum: Tekrarlanan sanat elemanlarının kompozisyonun farklı bölümlerinde birbirine ters düşmeden sınırlı bir şekilde bağ kurmasıdır.

 

4-      Zıtlık: Aynı alanda farklı özelliklere sahip elemanların kullanılmasıdır. Zıtlıklar etkin ve verimli kullanılırsa uyum ve denge yaratılabilir.

5-      Ritim: Gözün bir objeden diğerine rahatlıkla kayabilmesidir. Kalp atışı, saniyelerin ilerleyişi ve gece gündüz oluşumu ritme örnektir.

    

 

6-      Oran-Orantı: Oran, görsel elemanların büyüklük, nicelik, derece bakımından, parça bütün arasındaki bağıntıyı; orantı ise tasarımı oluşturan parçaların kendi arasında veya bütün arasındaki uygunluğu olarak ifade edilir.

     

Aşağıda bulunan örnekler sayfa başlarına görseldeki kare sayıları dikkate alınarak çizilir. Daha sonra satır aynı görsellerle evde tamamlanarak el alışkanlığı kazandırılmış olur. 

   

Yukarıdaki örneklerin çizimleri tamamlandıktan sonra yönleri değiştirilerek, bazıları birbirine eklenerek, en önemlisi de öğrencilerin kendi türettikleri şekillerin çizilmesi teşvik edilerek asıl yapılması istenen desen oluşturulur. Oluşturulan desen farklı renklerle renklendirilerek asıl çalışmada kullanılacak olan desen çalışması seçilir. Öğrencilere değişkenliği olmayan geometrik cisimler hakkında bilgi verilerek resim kağıdına uygun boyutlarda uygun geometrik çizimlerin açılımları tahtada gösterilir. (Renkli karton kullanımı seçilen rengin desen üzerinde farklı gözükmesine neden olduğu için kullanımı doğru olmayacaktır.)