8.Ulaşım Teknolojileri
Ulaşım: Bir amaç için, insanların ve eşyaların bir yerden başka bir yere yer değiştirmesidir.
ULAŞIM TÜRLERİ VE ULAŞIM ARAÇLARI:
1- Karayolu Ulaşımı:
Karayolu: Kentleri, kasabaları birbirine karadan bağlayan, her türlü taşıma işinin yapıldığı trafik için, kamunun yararlanmasına açık olan arazi şeridi, köprüler ve alanlardır.
Ülkemizde en yaygın olan ulaşım türüdür. Yük taşımacılığının % 70'i, yolcu taşımacılığının da %90'ı karayolu ile yapılmaktadır. Yolların yapım ve bakım masrafları, petrol ürünlerinin ithalatı nedeniyle diğer ulaşım türlerine göre pahalıdır.
Karayolu Ulaşım Araçları:
At arabası, bisiklet, motorbisiklet, otomobil, kamyon, kamyonet, tır, otobüs
2- Demiryolu Ulaşımı:
Bir yerden bir yere madeni bir yol üzerinde, mekanik bir güçle hareket ettirilen araçlar içinde, insan ve eşya taşımasını temin eden tesislerin hepsine birden demiryolu denir.Demiryolu ile yapılan ulaşımın maliyeti kara yoluna göre daha düşüktür. Yolcu ve yük taşımacılığında demir yolunun payı %10 - %15 arasındadır.
Demiryolu Ulaşım Araçları:
Konvansiyonel trenler, yüksek hızlı trenler, maglev trenler, metro, tramway, yük trenleri
3- Havayolu Ulaşımı:
Dünyanın en hızlı ve en güvenli ulaşım türüdür. Ülkemiz ulaşımında payı en az olan ulaşım türüdür.
Havayolu Ulaşım Araçları:
Uçak, helikopter,planör,zeplin,balon
4- Denizyolu Ulaşımı:
Deniz yolu ulaşımı, gemi, vapur, ve benzeri deniz araçlarıyla yapılmakta olan bir ulaşım şeklidir. Deniz yolu ile yolcu ve yük taşımacılığı diğer ulaşım türlerine göre daha ucuzdur. Ülkemizin ticari mallarının %80 i deniz yolu ile taşınır.
Denizyolu Ulaşım Araçları:
Gemi, yat, feribot, denizaltı, hovercraft
5- Uzay Ulaşımı:
Roket ve çeşitli uzay araçlarıyla gezegenimiz dışına yapılan seyahatlerdir. Uzaya ulaşım hayli maliyetli olduğu için günümüzde yalnızca devletlerin ve şirketlerin belirli projelerleriyle birlikte gerçekleşmektedir.
Uzay Ulaşım Araçları:
Uzay mekiği, roketler, robot yüzey araçları, yapay uydular, sondalar
ULAŞIM ARAÇLARININ TASARIMINDA DİKKATE ALINAN TEMEL PRENSİPLER
1-YAKIT TASARRUFU
Araç tasarımında yakıt tasarrufu son derece önemlidir. Yakıt tasarrufu yapmak için aşağıda ki faktörlerin tasarım yapılmadan düşünülmesi ve buna göre tasarım yapılması gerekmektedir. Son yıllarda buna dayanılarak hibrit ve güneş enerjisi ile çalışan arabalar üretilmeye başlanmıştır.
2-SÜRTÜNME-AERODİNAMİK
Yol yüzeyi hareket eden araçlara sürtünme kuvveti uygular. Ayrıca hareket eden taşıt üzerinde havanın yaptığı etki aerodinamik ile açıklanır. Araçların rüzgara karşı çarpan veya araç içerisine dolan kısmı ne kadar az olursa sürtünme o kadar az olacak ve rüzgar araç üzerinden akıp gidecektir.
3-KONFOR
Araçlarda konfor hem donanım hem de tasarım özellikleri ile sağlanabilir. Kişiler araç alırken her zaman konforlu bir araç tercih etmeye çalışırlar. Ancak konfor maliyetle alakalı olan bir şey olduğu için araçta ki konfor arttıkça maliyet otomatik olarak artmaktadır.Ancak insanlar maliyeti hep konforlu bir araç için göze alırlar.
4-ERGONOMİ
Ulaşım araçları tasarlanırken insanların anatomik, antropometrik, ruhsal ve fizyolojik özellikleri dikkate alınarak tasarlanmalıdır. Kişi aracı kullanırken hem kontrol panelini kullanma hem direksiyon hem de konfor açısından tüm ergonomik ve antropometrik ölçüler düşünülerek araç tasarlanmalıdır.
5-MALİYET
Ulaşım sistemlerinin ekonomik özellikleri denildiğinde yatırım ve işletme maliyetleri akla gelir. Araç tasarımında maliyet, satış kolaylığı açısından düşünülecek en önemli kıstaslardandır.
Konu anlatımı gerçekleştikten sonra öğrencilere yapmaları gereken etkinlik hakkında bilgi verilir. Örnek videolar ile konu pekiştirilmesi sağlanır ve öğrencinin etkinlik yapması teşvik edilir.
Balonla giden araba: www.youtube.com/watch?v=LJE6ETcD18w
Pizza dağıtan kurye robot: www.youtube.com/watch?v=Wy8lreMggjQ
Lastikle dönen tekne: www.youtube.com/watch?v=kPAJc9tfIpg
Hareket eden robot: www.youtube.com/watch?v=O0eLGcP0DOo
Kibrit kutusundan helikopter: www.youtube.com/watch?v=PvRpCBVTcwM
Karton bardaktan lastikli uçan cisim: www.youtube.com/watch?v=68p4YCz7Ga4
Kartondan tank: www.youtube.com/watch?v=j1UlnpUGGvs
Motorlu araba: www.youtube.com/watch?v=Fxl3WGz8Qkc
Kartondan kamyonet: www.youtube.com/watch?v=xPSemjwe4rI
Kartondan motorlu otobüs: www.youtube.com/watch?v=TwDZQafx1b8
Traktör: www.youtube.com/watch?v=68xKwn4wj4U
Otomobil: www.youtube.com/watch?v=WLu2Eols0BI
Tekne: www.youtube.com/watch?v=lwDJG899BWw